wel

wel¹{{/term}}

I 〈de〉

1 [bron] spring ⇒ well

II 〈het〉

1 [het goede] welfare, well-being

♦voorbeelden:

1   zijn wel en wee • his fortunes

     's levens wel en wee • the vicissitudes of life

————————

wel²{{/term}}

I 〈bijwoord〉

1 [om een bevestiging uit te drukken] 〈zie voorbeelden 1〉

2 [om een ontkenning tegen te spreken] 〈zie voorbeelden 2〉

3 [goed, juist] well

4 [nogal] rather, quite

5 [vermoedelijk] probably

6 [weliswaar] 〈zie voorbeelden 6〉

7 [om bereidwilligheid uit te drukken] 〈zie voorbeelden 7〉

8 [ter geruststelling] 〈zie voorbeelden 8〉

9 [ter vermaning] 〈zie voorbeelden 9〉

10 [om aan te duiden dat er sprake is van een grote hoeveelheid] 〈met enkelvoud〉 as much as; 〈met meervoud〉 as many as; 〈met bijwoord van frequentie〉 as often as

11 [minstens] at least, just as

12 [al] 〈zie voorbeelden 12〉

13 [om nieuwsgierigheid uit te drukken] 〈zie voorbeelden 13〉

14 [ter nuancering] rather

15 [in verbinding met ‘en’, na een bijvoeglijk naamwoord] [helemaal] completely, all

16 [na een zelfstandig naamwoord; om aan te geven dat de genoemde zaak of persoon ongewone kenmerken heeft] quite (a)

♦voorbeelden:

1   ik heb je wel gezien! • I saw you!

     heeft hij het wel gedaan? • did he really do it?

     hij komt wel • he will come (all right)

     dat mag wel • that's all right/allowed

     hij moet wel • he's got to

     kom jij? misschien wel! • will you come?, I might!

     ik geloof van wel • I think so

     hij zegt van wel! • he says yes, he has/will/can 〈enz.〉

2   het is wél waar • but it ís true

     ‘ik doe het niet’, ‘je doet het wel!’ • ‘I won't do it’, ‘oh yes you will!’

     jij wil niet? ik wel! • you don't want to? well I do!

     wat deed hij dan wel? • what díd he do, then?

     wat wel en niet mag • 〈ook〉 do's and don'ts

     meer wel dan niet • more often than not

     liever wel dan niet • as soon as not

     niet(es)! wél(les) • 〈Brits-Engels〉 'tisn't! 'tis!; 〈Amerikaans-Engels〉 it isn't, it is so/too!; 〈afhankelijk van werkwoord in voorafgaande zin〉 didn't! did!

     als hij het niet weet, wie dan wel? • if he doesn't know, who does?

3   als ik het wel heb • if I'm not mistaken

     als ik me wel herinner • if I remember correctly

     en (dat) nog wel op zondag • and on a Sunday, too!

4   het was wel aardig • it was all right

     ‘hoe is het ermee?’ ‘het gaat wel’ • ‘how are you?’ ‘all right’

     ik mag haar wel • I rather like her

     ik mag dat wel • I quite like that

     het kan er wel mee door • it'll do

5   het zal wel lukken • it'll work out (all right)

     dat zal wel niet • I suppose not

     je zult wel denken • what will you think?

     we kunnen nu wel zeggen dat hij de winnaar is • we can assume he's the winner

     hij zal het wel niet geweest zijn • I don't think it was him

     dat kan wel (zijn) • that may be (so)

     hij zal nu wel in bed liggen • he'll be in bed by now

     dat zal wel • I suppose so; 〈ironisch〉 a likely story!

6   dat is wel juist, maar … • true enough, but …

     Jaap heeft het wel gezegd, maar … • Jaap did say so, but …

     dát wel • granted, agreed

7   hij wou wel • he was all for it

     laat maar, ik ga wel/ik doe het wel • never mind, I'll go/I'll do it

8   maak je maar geen zorgen, hij redt zich wel • don't worry, he'll manage

     het gaat wel weer over • it'll pass

9   zo is het wel genoeg • that's (about) enough; 〈ook ironisch〉 that'll do (thank you)

     weet je wel wat dat kost! • do you know what it costs!

     wil je wel eens luisteren! • will you just listen (to me)!

10  dat kost wel 100 gulden • it'll cost as much as 100 guilders

     Piet is wel 10 kilo afgevallen • Piet must have lost a good 10 kilos

     wat moet dat wel niet kosten • I hate to think what that costs

     wel twee keer per week • as often as twice a week

11  dat is wel zo leuk • it's much nicer that way

     dat is wel zo makkelijk • it would be a lot easier that way

     het lijkt me wel zo verstandig • it seems sensible to me

     wel een week later • a full week later

12  dat dacht ik wel • I thought as much

     dat heb ik wel gezegd • I told you so (didn't I?)

     dat zeggen er wel meer • they all say that

13  wat zullen de mensen er wel van zeggen? • what'll people say?

14  och, ik mag hem wel • oh, I think he's all right

     hij weet wel degelijk dat … • he knows very well that …

     je kent Piet toch wel? • you know Piet, don't you?

     je hebt het toch wel vaker gedaan? • surely you've done that before

15  we zijn gezond en wel aangekomen • we arrived safe and sound

16  hij is me de bedrijfsleider wel • he calls himself a manager?

     dat was me het dagje wel • that was quite a day

¶   wel eens • once in a while; 〈in vragende zin〉 ever

     dat komt wel eens voor • it happens at times

     heb je wel eens Japans gegeten? • have you ever eaten Japanese food?

     enkelen, en wel de rijksten, … • a few, (namely) the richest, …

     het kan niet, en wel omdat … • it's not possible, (and that) because …

II 〈bijvoeglijk naamwoord〉

1 [formeel] [gezond] well

♦voorbeelden:

1   hij voelt zich niet wel • he doesn't feel well

¶   alles wel aan boord • all's well on board

————————

wel³{{/term}}

〈tussenwerpsel〉

1 [met betrekking tot een vraag] well

2 [met betrekking tot verwondering] well, why

♦voorbeelden:

1   ik kon mijn les niet leren, jij wel? • I couldn't do my lessons, could you?

     wel? wat zeg je daarvan? • well? what do you say to that?

     wel? hoe denk jij erover? • so/well? how about it?

2   wel allemachtig! • well I'll be blowed!

     wel, wel! • well, well!; 〈misprijzend ook〉 tut tut!

     wel, wel, wie hebben we daar! Jantje Smit! • (why) if it isn't John Smith!

¶   wel nee! • of course not!

     wel ja! • yes of course!; 〈ironisch〉 come off it!